Yunanistan’da yangınlar 10. gününde: Yeni yangınlar ve tahliyeler başladı

Yunanistan bu yıl orman yangınlarının en büyüğünü yaşıyor.

Yangınların 10. gününde şimdiye kadar bir kadın, içinde bulunduğu karavanla birlikte yanmasıyla; bir çoban, koyunlarını kurtarmaya çalışırken alevlere teslim olmasıyla, iki itfaiye uçağı pilotu, uçağın kanadının ağaçlıklara çarparak düşmesiyle can verdi ve üç günlük yas ilân edildi.

Pilotların cenaze törenlerinden birine Cumhurbaşkanı Katerina Sakelaropoulou; diğerine, yangınlardan dolayı Kıbrıs ziyaretini erteleyen Başbakan Kiryakos Miçotakis katıldı.

Özellikle Rodos ve Korfu gibi ülke turizminin iki amiral gemisi olarak tanımlanan adalarda meydana gelen yangınların 10. gününde, itfaiye birimleri, bir gün önce söndürdükleri ancak ertesi gün tekrar alevlenen yangınlarla mücadele etmeye devam ediyor.

Yunanistan’ın “yardım” çağrılarından sonra Türkiye dahil birçok Avrupa ülkesi yangın yerlerine itfaiye uçakları, araçları ve insan gücü gönderiyor.

Rodos’ta olağanüstü hâl ve kundakçılık tartışmaları

Korfu adasının kuzey doğusunda çıkan orman yangını zaman zaman bastırılırken; sürekli alevlenen Rodos adasında olağanüstü hâl ilan edildi.

Rodos savcılığı,  devam eden yangınların “niçin hâlâ söndürülemediği” sorusuna bir yanıt vermeleri için itfaiye makamlarını ve Onikiadalar orman müdürlüğünün izahat vermesini istedi.

Makam yetkilileri  savcılığa verdikleri ifadelerinde, “…esen şiddetli rüzgarların sürekli yön değiştirmesi; yangın odaklarının sarp ve derin bölgelerde bulunması; olası yangınlara karşı açılan yolların yetersiz kalması ve kundakçılık…” gibi gerekçeler gösterdiler.

Bir gün içinde 107 bin dönüm ormanlık alanının kül olduğu Rodos’ta birçok yerleşim merkezi boşaltıldı

Uzmanlar ise yukarıda sıralanan nedenlerden başka, özellikle “…Akdenizde gözlenen iklim değişikliğinin yansımalarını, ormanlık dağ ve alanların içinde açılması gereken yolların yeterince açılmamış olmasını ve ormanlık alanları içinde ve yakınlarındaki arsalarda  bahar aylarında temizlenmesi gereken kuru otların yeterince temizlenmemesi…” gibi ek nedenleri gösteriyorlar.

Savcılık, kundakçılık şüphelerinin artması üzerine Yunan MİT’i EYP’in de araştırmalara katılması talimatını verdi.

Uydudan çekilen fotoğraflar yalnız Rodos adasında 6 gün içinde kaç dönüm ormanlık alanın yandığını gösteriyor. Yalnız bir gün içinde 107 bin dönüm ormanlık alanının kül olduğu Rodos adasında bir çok yerleşim merkezi boşaltıldı.

Yerliler ve yerli turistler odak noktalarından daha uzak yerlere sevk edilirken, tatilini yarıda keserek yurtlarına dönmek isteyen yabancı turistler için ek uçak seferleri başlatıldı. Bazı turistlerin Rodos’un karşısındaki Marmaris’e, oradan da kendi ülkelerine dönmek üzere Dalaman Havalimanı’na yönlendirildikleri  belirtiliyor.

Yunanistan’ın ikinci büyük turistik adası olan batıdaki Korfu adasının kuzey doğusunda çıkan yangının, rüzgarın yön değiştirmesiyle batıya sıçraması itfaiye birimleri de iki cephede mücadele vermek zorunda kalıyor. Korfu’daki yangına yakın yerleşim merkezleri  “her ihtimale karşı” boşaltılıyor ve daha uzak yerlere sevk ediliyor.

Yunan itfaiye birimleri ve güvenlik makamlarının yerleşim merkezlerini –bazen mübalağaya kaçan-  bu denli sayıca ve sıklıkla boşaltmaya özen göstermesine gerekçe olarak 2018’de Atina banliyösü Mati’de çıkan korkunç yangında 108 kişinin yanarak can vermesi gösteriliyor.  Bu nedenle hükümetin daha çok “can kaybının önlenmesine” önem verdiği gözleniyor.

Yangına yakın yerlerde yaşayanlar ilk önce 112 nolu acil telefon mesajları ile uyarılıyor; yangının yaklaşmaya yüz tuttuğu olası yerler ise anında bolaştılıyor.

429 bin dönüm ormanlık alanın kül olduğundan söz ediliyor ki, bu sayının daha da artması söz konusu

Yalnız bir gün içinde 90 ayrı ormanlık alanda meydana gelen yangınlar dünden itibaren orta Yunanistan’a da sıçradı. Orta Yunanistan’ın Ege’ye bakan Evia (Eğriboz) adasından başka ana karadaki Larissa, Lamia, Volos gibi kentlerin yanıbaşındaki yangınların düzlüklere inmesiyle Atina’ya ulaşan otoyolu trafiğe kapatıldı.  Volos ve Lamia kentlerinde yaşayanlar, yeni yangın riski nedeniyle bölgeden tahliye ediliyor.

Avrupa Birliği doğa afetleri raporlarına göre orman yangınlarında  Yunanistan; hemen İspanya’dan sonra ikinci sırada yer alıyor.

Raporda yalnız 2023 yılı içinde (ve hala devam eden) orman yangılarında  Yunanistan’da  429 bin dönüm ormanlık alanı kül olduğundan söz ediliyor ki, bu sayının daha da artması söz konusu..

Birinci sıradaki İspanya’da aynı yıl içinde 692 bin; üçüncü sıradaki İtalya’da ise 307 bin ormanlık alanı yanmış bulunuyor. Önümüzde bir de Ağustos ayı olduğuna bakıldığında bu sayıların daha da ürkütücü boyutlara ulaşacağından endişe duyuluyor.

Yunanistan’daki yangınların bir de siyasi boyutu var

25 Haziran 2023 seçimlerinde aldığı yüzde 38 oyla iktidarını yineleyen muhafazakar Yeni Demokrasi Partisi (YDP) lideri ve Başbakan Kiryakos Miçotakis, yangınlardan henüz bir hafta önce Yunan Parlamentosu’nda konuşurken, kehanette bulunurcasına “Yaşadığımız bölgelerdeki (Akdeniz ve Ege) iklim değişikliğinin boyutlarını  önümüzdeki yaz döneminde çıkacak olası yangınların  büyüklüğü; ve vereceği zararların ebatları  gösterecek” dedi. Miçotakis, orman yangınlarına ve iklim değişikliğine karşı YDP hükümetinin büyük önem vereceğini de sözlerine ekledi.

Atina’daki İtfaiye merkezini de ziyaret eden Miçotakis, orada da “Kiralıklar dahil 89 adet uçak ve helikoptere ulaşan Yunan itfaiye filosunun bu yıl hiç olmadığı kadar sayıca takviye edildiğinden; ve itfaiye uçak ve helikopter pilotlarının gösterdikleri özveriyi özünde birer kahramanlık olduğundan” söz etti.

İklim değişikliğine karşı Yunan hükümetinin ne gibi önlemler alacağı henüz açıklanmış değil. Genel hatlarıyla Yunanistan’ın da aynı AB ülkeleri gibi yenilenebilir enerji için kendi vatandaşlarına teşvik edici mali yardımlara ağırlık vermesi, ormanlık alanlara yangın zonlarının artırılması da söz konusu.